نمودن. بنمودن. ارائه کردن. ابراز کردن. اظهار کردن. (یادداشت مؤلف) : اندر جهان چه چیز بود به ز خدمتش بهتر ز خدمتش که دهد در جهان نشان. فرخی. تخم ما بی گمان سخن بوده ست خوبتر ز این کسی نداد نشان. ناصرخسرو. کسی چنو به جهان دیگری نداد نشان همی به سندان اندرنشاند پیکان را. ناصرخسرو. چیز عجبی نشانت دادم زیرا که تو آشنای مائی. ناصرخسرو. هرچه دراین پرده نشانت دهند گر نپسندی به از آنت دهند. نظامی. آدمی چون تو در آفاق نشان نتوان داد بلکه در جنت فردوس نباشدچو تو حور. سعدی. هزار بوسه دهد بت پرست بر سنگی که ضر و نفع محال است از او نشان دادن. سعدی. دل از جفای تو گفتم به دیگری بندم کسم به حسن تو ای دلستان نداد نشان. سعدی. ، وصف کردن. توصیف. صفت کردن. (یادداشت مؤلف). نشانی دادن. علائم و مشخصات کسی یا چیزی را بیان کردن: بشد نزد سالار توران سپاه نشان داد از آن لشکر و بارگاه. فردوسی. نشان داده بد از پدر مادرش همی دید و دیده نبد باورش. فردوسی. نشان داد مادر مرا از پدر ز مهر اندرآمد روانم به سر. فردوسی. چو بهرام داد از فرود آن نشان ز ره بازگشتند گردنکشان. فردوسی. هر که رهی رفت نشانی بداد هر که بدی کرد ضمانی بداد. نظامی. گوئی که ز عشق او نشان ده کس داده نشان بی نشانان ؟ خاقانی. نشان پیکر خوبت نمی توانم داد که در تأمل او خیره می شود بصرم. سعدی. هر کسی نادیده از رویت نشانی می دهند پرده بردار ای که خلقی در گمان افکنده ای. سعدی. ، سراغ دادن. هدایت کردن. به گفتار یا به اشاره چیزی یا جائی به کسی نمودن. (یادداشت مؤلف). نشانی دادن. دلالت کردن. راهنمائی کردن: گفتم نشان تو زکه پرسم نشان بده گفت آفتاب را بتوان یافت بی نشان. فرخی. نشان دادند که چون از سرای عدنانی بگذشته آید باغی است بزرگ. (تاریخ بیهقی). فراق وصل تو وصل فراق من جستند که دادشان به سوی تو چنین درست نشان. سوزنی. چون نداد آنجا کسی از خر نشان مرد شد بر خاک از آن غم خونفشان. عطار. ، حجت آوردن. برهان آوردن: بند خداوند را گشاد حرام است کشتن قاتل براین سخنت نشان داد. ناصرخسرو. ، نام بردن. (یادداشت مؤلف). خبر دادن: و به هیچ روزگار نشان ندادند که غوریان پادشاهی را چنان مطیع و منقاد بودند. (تاریخ بیهقی) ، خبردادن: نشان یوسف گمگشته می دهد یعقوب مگر ز مصر به کنعان بشیر می آید. سعدی. - نشان از چیزی دادن، نمونه ای از آن بودن. نموداری از آن بودن: شاه ایران کی پذیرفتیش دین زردهشت گرنه از تاجت نشان دادی و از تیغت خبر. (از فرهنگ اسدی). ازوی ار سایه نشانی می دهد شمس هر دم نور جانی می دهد. مولوی. - نشان دادن از...، از او خبر دادن: همه پهلوانان و گردنکشان که دادم در این قصه ز ایشان نشان. فردوسی. از ایشان کسی زو نشانی نداد نکردند از او در جهان نیز یاد. فردوسی. سخت به ذوق می دهد باد ز بوستان نشان صبح دمید و روز شد خیز و چراغ وانشان. سعدی. - ، نشان دادن از اختر، پیش بینی کردن: از این خواهدت داد یزدان پسر نشان داده ام ز اخترت سربسر. فردوسی. - نشان چیزی دادن، آن را ظاهر ساختن. نمونه ای از آن را به نظر رسانیدن: گشت پرمنگله همه لب کشت داد در این جهان نشان بهشت. بوشکور
نمودن. بنمودن. ارائه کردن. ابراز کردن. اظهار کردن. (یادداشت مؤلف) : اندر جهان چه چیز بود به ز خدمتش بهتر ز خدمتش که دهد در جهان نشان. فرخی. تخم ما بی گمان سخن بوده ست خوبتر ز این کسی نداد نشان. ناصرخسرو. کسی چنو به جهان دیگری نداد نشان همی به سندان اندرنشاند پیکان را. ناصرخسرو. چیز عجبی نشانت دادم زیرا که تو آشنای مائی. ناصرخسرو. هرچه دراین پرده نشانت دهند گر نپسندی به از آنت دهند. نظامی. آدمی چون تو در آفاق نشان نتوان داد بلکه در جنت فردوس نباشدچو تو حور. سعدی. هزار بوسه دهد بت پرست بر سنگی که ضر و نفع محال است از او نشان دادن. سعدی. دل از جفای تو گفتم به دیگری بندم کسم به حسن تو ای دلستان نداد نشان. سعدی. ، وصف کردن. توصیف. صفت کردن. (یادداشت مؤلف). نشانی دادن. علائم و مشخصات کسی یا چیزی را بیان کردن: بشد نزد سالار توران سپاه نشان داد از آن لشکر و بارگاه. فردوسی. نشان داده بد از پدر مادرش همی دید و دیده نبد باورش. فردوسی. نشان داد مادر مرا از پدر ز مهر اندرآمد روانم به سر. فردوسی. چو بهرام داد از فرود آن نشان ز ره بازگشتند گردنکشان. فردوسی. هر که رهی رفت نشانی بداد هر که بدی کرد ضمانی بداد. نظامی. گوئی که ز عشق او نشان ده کس داده نشان بی نشانان ؟ خاقانی. نشان پیکر خوبت نمی توانم داد که در تأمل او خیره می شود بصرم. سعدی. هر کسی نادیده از رویت نشانی می دهند پرده بردار ای که خلقی در گمان افکنده ای. سعدی. ، سراغ دادن. هدایت کردن. به گفتار یا به اشاره چیزی یا جائی به کسی نمودن. (یادداشت مؤلف). نشانی دادن. دلالت کردن. راهنمائی کردن: گفتم نشان تو زکه پرسم نشان بده گفت آفتاب را بتوان یافت بی نشان. فرخی. نشان دادند که چون از سرای عدنانی بگذشته آید باغی است بزرگ. (تاریخ بیهقی). فراق وصل تو وصل فراق من جستند که دادشان به سوی تو چنین درست نشان. سوزنی. چون نداد آنجا کسی از خر نشان مرد شد بر خاک از آن غم خونفشان. عطار. ، حجت آوردن. برهان آوردن: بند خداوند را گشاد حرام است کشتن قاتل براین سخنت نشان داد. ناصرخسرو. ، نام بردن. (یادداشت مؤلف). خبر دادن: و به هیچ روزگار نشان ندادند که غوریان پادشاهی را چنان مطیع و منقاد بودند. (تاریخ بیهقی) ، خبردادن: نشان یوسف گمگشته می دهد یعقوب مگر ز مصر به کنعان بشیر می آید. سعدی. - نشان از چیزی دادن، نمونه ای از آن بودن. نموداری از آن بودن: شاه ایران کی پذیرفتیش دین زردهشت گرنه از تاجت نشان دادی و از تیغت خبر. (از فرهنگ اسدی). ازوی ار سایه نشانی می دهد شمس هر دم نور جانی می دهد. مولوی. - نشان دادن از...، از او خبر دادن: همه پهلوانان و گردنکشان که دادم در این قصه ز ایشان نشان. فردوسی. از ایشان کسی زو نشانی نداد نکردند از او در جهان نیز یاد. فردوسی. سخت به ذوق می دهد باد ز بوستان نشان صبح دمید و روز شد خیز و چراغ وانشان. سعدی. - ، نشان دادن از اختر، پیش بینی کردن: از این خواهدت داد یزدان پسر نشان داده ام ز اخترت سربسر. فردوسی. - نشان چیزی دادن، آن را ظاهر ساختن. نمونه ای از آن را به نظر رسانیدن: گشت پرمنگله همه لب کشت داد در این جهان نشان بهشت. بوشکور
روزی دادن. رزق رساندن. با بذل و بخشش معاش اطرافیان و زیردستان را تأمین کردن. روزی رساندن. موجبات معیشت دیگران فراهم کردن: به فضل و خوی پسندیده جست باید نام دگر به دادن نان و به بذل کردن زر. فرخی. و امیرک بیهقی را با خود برد و نان داد. (تاریخ بیهقی). آنکه او از آسمان باران دهد هم تواند کو به رحمت نان دهد. مولوی. مخور هول ابلیس تا جان دهد همان کس که دندان دهد نان دهد. سعدی (بوستان چ یوسفی ص 149). بنا کرد و نان داد و لشکر نواخت شب از بهر درویش شبخانه ساخت. سعدی
روزی دادن. رزق رساندن. با بذل و بخشش معاش اطرافیان و زیردستان را تأمین کردن. روزی رساندن. موجبات معیشت دیگران فراهم کردن: به فضل و خوی پسندیده جست باید نام دگر به دادن نان و به بذل کردن زر. فرخی. و امیرک بیهقی را با خود برد و نان داد. (تاریخ بیهقی). آنکه او از آسمان باران دهد هم تواند کو به رحمت نان دهد. مولوی. مخور هول ابلیس تا جان دهد همان کس که دندان دهد نان دهد. سعدی (بوستان چ یوسفی ص 149). بنا کرد و نان داد و لشکر نواخت شب از بهر درویش شبخانه ساخت. سعدی
سراغ دادن. (یادداشت مؤلف). راه نمودن. دلالت کردن. آدرس دادن. علامت دادن: نشانی دهیدم سوی کیقباد کسی کز شما دارد او را بیاد. فردوسی. دادمت نشانی به سوی خانه حکمت سرّ است نهان دارش از مرد سبکسار. ناصرخسرو (دیوان چ دانشگاه ص 380). هرگاه که اندر بیماری هاء سینه نفث پخته بیکبار بسیار برآیدبر دو حال نیک نشانی دهد یکی ریختگی ماده دوم بر آنکه قوه قوی است. (ذخیرۀ خوارزمشاهی) : تیغ جانخواه تو عزرائیل را گوید به جنگ کای اخی جائی نشانی ده مرا جان دگر. سوزنی. شکسته وار به درگاهت آمدم که طبیب به مومیائی لطف توام نشانی داد. حافظ. ، توصیف کردن. (یادداشت مؤلف). وصف. صفت. (ترجمان قرآن) : روز شدن را نشان دهند به خورشید باز مر او را به تو دهند نشانی. رودکی. نشانی از کف زر بار او دهد به خزان چو برگ ریز شود بر زمین شجر ز هوا. سوزنی. ، نشان دادن: چنین شهریار و چنین شاهزاده که دید و که داده ست هرگز نشانی. فرخی. نه چون او ملک خلق دیده به گیتی نه چون او سخی خلق داده نشانی. فرخی
سراغ دادن. (یادداشت مؤلف). راه نمودن. دلالت کردن. آدرس دادن. علامت دادن: نشانی دهیدم سوی کیقباد کسی کز شما دارد او را بیاد. فردوسی. دادمت نشانی به سوی خانه حکمت سرّ است نهان دارش از مرد سبکسار. ناصرخسرو (دیوان چ دانشگاه ص 380). هرگاه که اندر بیماری هاءِ سینه نفث پخته بیکبار بسیار برآیدبر دو حال نیک نشانی دهد یکی ریختگی ماده دوم بر آنکه قوه قوی است. (ذخیرۀ خوارزمشاهی) : تیغ جانخواه تو عزرائیل را گوید به جنگ کای اخی جائی نشانی ده مرا جان دگر. سوزنی. شکسته وار به درگاهت آمدم که طبیب به مومیائی لطف توام نشانی داد. حافظ. ، توصیف کردن. (یادداشت مؤلف). وصف. صفت. (ترجمان قرآن) : روز شدن را نشان دهند به خورشید باز مر او را به تو دهند نشانی. رودکی. نشانی از کف زر بار او دهد به خزان چو برگ ریز شود بر زمین شجر ز هوا. سوزنی. ، نشان دادن: چنین شهریار و چنین شاهزاده که دید و که داده ست هرگز نشانی. فرخی. نه چون او ملک خلق دیده به گیتی نه چون او سخی خلق داده نشانی. فرخی